یک خرداد سالروز بزرگداشت ملاصدرا
معرفی کتاب:مردی در تبعید ابدی : براساس داستان زندگی ملاصدرای شیرازی ، صدرالمتالهین ” (نادر ابراهیمی) در صدر محبتت نشاندیم / زان پیش که حرف لا نبودست حکایتِ غریق شیفته ی غرق و ناجی خشکی روح می کنم . او مجموعهی در هم تنیده و به وحدت رسیدهی چند عنصر گرانبهاست ؛ تحقیق و تأمّل برهانی ، و ذوق و مکاشفهی عرفانی ، و تعبّد و تدیّن و زهد و انس با کتاب و سنّت ؛ فاخرترین عناصر معرفت یعنی عقل منطقی ، و شهود عرفانی ، و وحی قرآنی ؛ ملاصدرا مجموعِ پریشانی ست . فلسفهی صدرایی که خود بحق حکمت متعالیه نامید فوران عقل است و غلیان عشق . ” مردی در تبعید ابدی ” سیر تکوینیِ اندیشهها و تفکرات عرفانی فلسفی صدرالمتالهین است به قلم شادروان نادر ابراهیمی – که خدایش رحمت کند ! – این ، کتابی درخور ، روایت غیر خطی داستان گونه ، که در طی خط اصلی ، با بازگویی (Flashback) هایی نامنظم از صحنه های کشاکش تصویر پر حادثه در شرح ماجرای زندگانی صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی ست . نمایش اختلافات پدر و پسر از ایام نوجوانی ، از همان ابتدا صدرای تیززبان و سرگران را به تصویر میکشد. آری! “مرز میان شجاعت و وقاحت بسیار باریک است.” ملای جوان با سه تن ازبزرگان زمان خویش ملازمت داشته و از این مقام شاگردی به خود میبالد . به ترتیب علاقه وی بدانها عبارتند از : میرداماد (میرمحمد باقر استرآبادی) ، قاضیالقضات شیخ بهائی (شیخ بهاءالدین عاملی) و ابوالقاسم میرفندرسکی . همچنین «فیاض لاهیجی» و «علامه فیض کاشانی» دو تن از شاگردان نامور اویند . هر دو داماد ملاصدرا شدند و مکتب او را ترویج کردند . زود بود که سخنان بدیع و بدعتنما ، در معرض اتهام کجاندیشان و ظاهربینان روزگار خود قرار گیرد و با وجود حمایت سه استاد عالیقدر خود ، در نهایت از جان شاه عباس اول ، مهر تبعید بر پیشانی و طلعت روشن او حک شود . تبعیدی خداخواسته که در نهایت به باروری و شکلگیری. حکمت_متعالیه و تالیف کتابهای گرانقدری چون اسفار_اربعه میانجامد . ابراهیمی از زبان ملا می گوید تبعید ناظر به کدام منظور است . ملا خود را از خویشتنِ خویش و به اختیار خود را تبعید کرده است . “غربت در قربت سرنوشت محتوم رهپویان طریق وصل است .” چنان که فرمود: “کن فی الناس و لا تکن معهم .” “من در میان جمع و دلم جای دیگر است .” او معتقد است تقلید به صورت نادانسته مجاز نیست هر مسلمان باید به تحقیق در علوم دینی و الهیات بپردازد و اگر بعد از مطالعه به جواب دست نیافت مجاز به انتخاب مرجع تقلید است . “چون مُقَلِّدِ مغلوب تقلید را هم بی قدر می کند . ” او می گفت خدا در همه انسان ها و آفریده ها وجود دارد . “بسیط من جمیع الجهات واجد تمام کمالات وجودی است و هیچ وجودی به کمال وجودی خود از آن خارج نیست .” یکی از سوالات جنجال برانگیز او این بود که چرا عدل جز اصول دین است ؟ چرا تنها یکی از صفات خدا را اصل نموده ایم و … ظاهراً بسیار گفته اند: “اهل نگاه کردن به دختران و زنان در کوی و برزن است و چنین و چنان …”